สืบเนื่องจากเมื่อวานได้มีโอกาสไปนั่งฟังเลคเชอร์จากศ.ปราโมทย์ ประสาทกุลจากสถาบันวิจัยประชากรและสังคม ม.มหิดล ในงาน MU Research Expo 2012 เลยได้ข้อน่ารู้ของประชากรไทยอีกหลายอย่างซึ่งอาจจะเป็นประโยชน์ในการวิจัย หรือวางแผนขององค์กรต่างๆ เลยนำมาเผยแพร่กันครับ

• ประเทศไทยกำลังจะเปลี่ยนสัดส่วนของอายุประชากร เนื่องจากการแพทย์และสาธารณสุขนั้นดีขึ้น ทำให้อัตราการเกิด และอัตราการตายลดลงเป็นอย่างมาก
• อัตราการตายนั้นลดเร็วกว่าอัตราการเกิดเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะในช่วงปี 1960s, 1970s
• ส่งผลให้เกิดปรากฏการ Population Explosion นั่นคือ ประชากรขยายตัวเพิ่มขึ้นเป็นอย่างมาก มากกว่า 3% ต่อปี
• ในสมัยจอมพลถนอม จึงได้มีนโยบายควบคุมประชากร นั่นคือ ให้การวางแผนครอบครัว
• ยิ่งทำให้มีประชากรในกลุ่มเด็กน้อยมากขึ้นเรื่อยๆ และในปัจจุบันผู้หญิงที่ไม่แต่งงานก็มีมากขึ้น, แต่งงานแล้วก็ไม่นิยมมีลูกมาก, อัตราการเป็นหมันทั้งชายหญิงมากขึ้น
• สิ่งเหล่านี้ทำให้พีระมิดประชากรเปลี่ยนแปลงไป กลุ่มประชากรเด็ก เริ่มมีน้อยกว่ากลุ่มคนทำงาน (14-65 ปี) และในช่วง 30 ปีข้างหน้ากลุ่มนี้จะเริ่มแก่
• ประชากรของไทยจะมีมากที่สุดคือ 66.4 ล้านคนในปี 2026 หลังจากนั้นจะเริ่มลดแล้ว
• ถึงประชากรจะลด แต่อัตราส่วนของคนสูงอายุ (>65) จะมากขึ้นเรื่อยๆ จาก 7% เป็น 14% เท่ากับกลุ่มเด็ก (<15) ในปี 2021 และจะแซงหน้าขึ้นไปเรื่อยๆ ภาวะที่ท่ากันเรียกว่า Complete Aged Society และภาวะที่มากกว่านี้เรียก Super Aged Society
• เทียบกับประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้แล้ว ตอนนี้ประเทศไทยมีคนอายุ >65 ครองแชมป์ร่วมกับสิงคโปร์ ประมาณ 10%
• แต่ก็ยังสู้ญี่ปุ่นไม่ได้ เพราะญี่ปุ่นมีคนแก่ถึงเกือบ 25% ซึ่งมากที่สุดในโลก (US ประมาณ 15%, UK sweden ประมาณ 20%)
• นอกจากนี้อายุที่มากขึ้นเรื่อยๆ จะมีอัตราส่วนของผู้หญิงมากขึ้นเรื่อยๆ เช่น ในกลุ่มอายุ 90+ ผู้ชาย 1 คน ต่อผู้หญิง 2 คน และจะเพิ่มขึ้นอีก

จริงๆ มีกราฟที่น่าสนใจอีกหลายอัน ลองดู Handout ของเลคเชอร์นี้ได้ครับ